رئيس‌جمهور آمريکا در مصاحبه‌اي که بامداد دوشنبه منتشر شد، به تشريح رويکرد خود در قبال ايران پرداخته و نوشته است واشنگتن تعامل و حفظ تمامي گزينه‌ها را به صورت همزمان دنبال مي‌کند.
به گزارش
هفت چشمه به نقل از
شبکه اطلاع رساني راه دانا ، باراک اوباما رئيس‌جمهور آمريکا در مصاحبه با روزنامه نيويورکتايمز، گفت هرچند واشنگتن فعلا تعامل را در قبال ايران در پيش گرفته، اما در عين حال تمامي گزينه‌ها را براي خود محفوظ مي‌داند
.
وي در بخشي از اين مصاحبه که روز شنبه انجام شده و بامداد امروز (دوشنبه) منتشر شد، به روابط آمريکا و کوبا اشاره کرده و گفته است که واشنگتن در قبال کوبا سياست خود را تغيير داده تا بلکه به نتايجي جديد برسد، اما اگر به آنچه مي‌خواهد نرسد، مي‌تواند سياست خود را اصلاح کند
.
با وجود تعامل با ايران، همه گزينه‌ها را روي ميز نگه مي‌داريم
اوباما افزود: «همين امر در مورد ايران هم صادق است. کشوري (در مقايسه با کوبا) بزرگتر و کشوري خطرناک که درگير فعاليت‌هايي بوده که به مرگ شهروندان ايالات متحده منجر شده است. اما اصل قضيه اين است: بودجه دفاعي ايران 30 ميليارد دلار است و بودجه دفاعي ما نزديک به 600 ميليارد. ايران مي‌داند که نمي‌تواند با ما مبارزه کند. ... از من در مورد دکترين اوباما سوال کردي. دکترين (من) اين است: ما تعامل مي‌کنيم، اما همه ظرفيت‌هايمان را هم حفظ مي‌کنيم
.»
رئيس‌جمهور آمريکا که تنها 2 روز پس از اعلام تفاهم بر سر راهکارهاي توافق جامع هسته‌اي ميان ايران و 1+5 صحبت مي‌کرد، ادامه داد: «با در نظر داشتن اينکه ما همه گزينه‌هايمان را حفظ مي‌کنيم و سهل‌انگار نيستيم، بايد بگوئيم که "بگذار امتحانش کنيم"، چراکه اگر ما بتوانيم اين مسائل را به صورت ديپلماتيک حل کنيم، امن‌تر خواهيم بود، ايمن‌تر خواهيم بود، براي دفاع از متحدمان در جايگاه بهتري قرار داريم و دنيا را چه ديديد؟ شايد ايران عوض شد. اگر هم نشد، ظرفيت بازدارنده ما، برتري نظامي ما پابرجا خواهد بود... ما توانمان براي دفاع از خود يا متحدانمان را از دست نمي‌دهيم. در چنين شرايطي، چرا نبايد آن را بسنجيم؟
»
در صورت حمله به اسرائيل، در کنار تل‌آويو خواهيم بود
وي با اشاره به انتقادات بنيامين نتانياهو نخست‌وزير رژيم‌صهيونيستي از توافق هسته‌اي، که مي‌گويد اسرائيل در برابر ضربات احتمالي آسيب‌پذير است و امکان ريسک ندارد، گفت اين استدلال نتانياهو را درک مي‌کند، اما افزود: «آنچه که به آن‌ها مي‌گويم اين است که من نه فقط کاملا به کسب اطمينان از اينکه آن‌ها در لحاظ کيفيت نظامي دست بالا را دارند و مي‌توانند حملات در آينده را بازدارند، متعهد هستم، بلکه کاري که مي‌خواهم بکنم اين است که به آن‌ها طوري تعهد که براي همه کساني که در آن منطقه هستند، از جمله ايران، روشن شود که اگر اسرائيل از سوي هر کشوري مورد حمله قرار گيرد، ما کنار آن‌ها (اسرائيليها) مي‌ايستيم. و فکر مي‌کنم اين بايد... براي اينکه ما از فرصتي که فقط يک بار به دست مي‌آيد استفاده کنيم، تا ببينيم آيا مي‌شود حداقل مسئله هسته‌اي را از روي ميز کنار بگذاريم، کافي باشد
.»
رئيس‌جمهور آمريکا ادامه داد: «آنچه که مي‌خواهم به اسرائيليها بگويم... اين است که هيچ فرمول و هيچ گزينه‌اي وجود ندارد که از ابتکار ديپلماتيک و چارچوبي که ما پيش گذاشته‌ايم، براي جلوگيري از رسيدن ايران به سلاح هسته‌اي، موثرتر باشد
.»
وي در ادامه در مورد اختلاف نظر ميان آمريکا و اسرائيل و اينکه حمايت از تل‌آويو به موضوعي حزبي در واشنگتن بدل شده، از اين مسئله ابراز نگراني کرده و با اشاره به روابط نزديک دو طرف گفت طرفين بايد در عين حال بتوانند به انتقاد از يکديگر بپردازند، بدون آنکه ضداسرائيلي يا ضددموکرات خوانده شوند. اوباما افزود: «به نظرم درستش اين است که بفهميم با همه اشتراکاتي که وجود دارد، برخي اختلاف‌هاي راهبردي نيز وجود خواهد داشت
.»
تهديد اصلي براي عربستان، نارضايتي داخلي است نه ايران
رئيس‌جمهور آمريکا در ادامه در پاسخ به سوالات «توماس فريدمن» خبرنگار و تحليلگر نيويورکتايمز در مورد حمايت واشنگتن از کشورهاي عربي از جمله عربستان سعودي در برابر ايران، گفت اين کشورها با وجود تهديدات خارجي، با تهديدات داخلي نيز مواجه هستند
.
وي تهديدات داخلي در کشورهاي عربي متحد آمريکا را اينطور برشمرد: «جمعيتي که در برخي موارد به حاشيه رانده شده، جواناني که با بيکاري مواجه هستند، ايدئولوژي مخرب و پوچ‌گرايانه و گاهي اين تصور که هيچ مجراي سياسي‌اي براي ابراز نارضايتي وجود ندارد
.»
اوباما افزود: «بنابراين بخشي از وظيفه ما اين است که با اين کشورها کار کنيم و بگوئيم که خوب چطور مي‌توانيم توانمندي‌هاي دفاعي شما را عليه تهديدات خارجي تقويت کنيم، و اينکه در عين حال چطور مي‌توانيم نظام سياسي در اين کشورها را تقويت کنيم، به نحوي که جوان سني احساس کند که آن‌ها (غير از داعش) گزينه ديگري هم براي انتخاب دارند... فکر مي‌کنم بزرگترين تهديدي که آن‌ها با آن مواجه هستند، از جانب تجاوز ايران نيست. بلکه ناشي از نارضايتي داخلي داخل کشورهايشان است... گفتن اين حرف‌ها دشوار است، اما چيزي است که بايد مطرح شود
.»
اسرائيل حق دارد نسبت به ايران نگران باشد
رئيس‌جمهور آمريکا در ادامه پاسخ به اين سوال که چه پيامي در مورد توافق با ايران براي اسرائيليها دارد، گفت: «خوب آنچه من مي‌گويم اين است که آن‌ها کاملا حق دارند که در مورد ايران نگران باشند. اين رژيمي است که بيش از هرکس ديگر خواست خود براي نابوي اسرائيل را ابراز کرده، هلوکاست را انکار کرده و موضع‌گيري‌هاي کينه‌توزانه‌اي عليه يهوديان داشته، کشوري بزرگ است، جمعيتي زياد و نيروي نظامي پيچيده‌اي دارد. بنابراين اسرائيل حق دارد نگران باشد و کاملا نگراني آن‌ها در مورد اينکه ايران نبايد سلاح هسته‌اي داشته باشد، به جاست
.»
وي با اين حال بار ديگر تأکيد کرد که توافق ديپلماتيک بهترين راه براي مهار برنامه هسته‌اي ايران است. اوباما با بيان اينکه اقدام نظامي عليه تأسيسات هسته‌اي ايران، برنامه اين کشور را تنها براي مدتي به تعويق مي‌اندازد، مدعي شد که اين امر همچنين موجب مي‌شود تا تهران براي حرکت به سمت بمب توجيهي پيدا کند
.
تمام ايرانيها از برنامه هسته‌اي حمايت مي‌کنند/ايران در جنگ هشت ساله نشان داد براي حفظ غرور ملي، مقاومت مي‌کند
رئيس‌جمهور آمريکا افزود: «مي‌دانيم که اگر کاري هم نکنيم و فقط به تحريم ادامه دهيم، آن‌ها به ساخت زيرساخت هسته‌اي ادامه داده و ما هم ديد کمتري نسبت به اينکه دارد در آنجا چه اتفاقي مي‌افتد، خواهيم داشت. بنابراين اين وضع هم مطلوب نخواهد بود. در يک جهان ايده‌آل، ايران مي‌گفت "ما هيچ زيرساخت هسته‌اي نخواهيم داشت"، اما مي‌دانيم که اين (برنامه) به مسئله غرور و ملي‌گرايي ايران بدل شده است
.»
وي ادامه داد: «حتي کساني که ما آن‌ها را ميانه‌رو و اصلاح‌طلب به حساب مي‌آوريم، از وجود ميزاني از برنامه هسته‌اي داخل ايران حمايت مي‌کنند، و از آنجا که آن‌ها به طور کامل تسليم نمي‌شوند، با توجه به اينکه آن‌ها آستانه‌اي را که نخست‌وزير نتانياهو طرح کرده رعايت نمي‌کنند و هيچ‌يک از رهبران ايران اين کار را نخواهد کرد و با توجه به اينکه اين کشوري است که جنگي هشت ساله با يک ميليون کشته را تحمل کرده، فکر مي‌کنم نشان داده‌اند که وقتي چيزي جزو غرور ملي آن‌ها يا در برخي موارد بقاي ملي آن‌ها باشد، حاضرند سختي را تحمل کنند
.»
رد کردن توافق جامع نادرست است/در کنار اسرائيل هستيم
اوباما در ادامه به تفاهم به دست آمده در شهر لوزان سوئيس اشاره کرد و گفت توافق جامع به مدت 20 سال اجازه بازرسي گسترده از برنامه هسته‌اي ايران را داده و به مدت 10 سال برنامه تهران را محدود کرده و به عقب باز‌مي‌گرداند. وي اين تصور را که نبايد اين توافق را پذيرفت يا اينکه توافق به نفع اسرائيل نيست، «نادرست» دانست
.
رئيس‌جمهور آمريکا در ادامه بار ديگر به تهديد ايران پرداخت و با مخاطب قرار دادن اسرائيليها، گفت: «آنچه مي‌توانم به آن‌ها بگويم اين است: شماره يک، اين بهترين شانس ماست براي اينکه مطمئن شويم ايران به سلاح هسته‌اي دست پيدا نمي‌کند. شماره دو، آنچه که حتي در صورت بستن توافق انجام مي‌دهيم اين است که پيامي کاملا روشن به ايرانيها و تمام منطقه مي‌دهيم که اگر کسي سر به سر اسرائيل بگذارد، آمريکا آنجا خواهد بود
.»
وي افزود: «فکر مي‌کنم ترکيب يک مسير ديپلماتيک که مسئله هسته‌اي را در يک طرف قرار داده و همزمان پيامي روشن به ايرانيها بفرستد مبني بر اينکه شما بايد رفتار خود را به طور گسترده تغيير دهيد و اينکه اگر شما به اقدامات تهاجمي بي‌ثبات‌کننده خود ادامه دهيد، ما از متحدان خود حفاظت مي‌کنيم، فکر مي‌کنم اين ترکيبي است که به صورت بالقوه نه فقط خيال دوستان ما را راحت مي‌کند، بلکه تنش‌ها را نيز کاهش مي‌دهد
.»
ديدگاه منفي ايرانيها به آمريکا، سابقه تاريخي دارد
اوباما در ادامه در پاسخ به اين سوال که چه پيامي براي ايرانيها دارد تا آن‌ها را نسبت به پذيرش توافق متقاعد کند، با متهم کردن تهران به داشتن ديدگاه‌هاي «ضديهودي، ضداسرائيلي و ضد سني»، گفت تهران براي تبديل شدن به يک مرکز قدرت در منطقه، نيازي به اين مواضع ندارد. وي افزود: «واقعيت اين است که ايران تمامي ظرفيت‌هاي بالقوه را در اختيار دارد تا اگر بازيگري مسئوليت‌پذير در بين‌الملل باشد، اگر درگير لفاظي پرخاشگرانه عليه همسايگانش نباشد، اگر مواضع ضديهودي و ضداسرائلي نداشته باشد، اگر درگير مجموعه‌اي از جنگ‌هاي نيابتي در منطقه نباشد، با توجه به مساحت، منابع و مردمي که دارد، مي‌تواند يک قدرت منطقه‌اي بسيار قدرتمند باشد. اميدوارم ايرانيها اين را درک کنند
.»
وي افزود: «بخشي از اين ديدگاه ذهني ايران در تجربيات گذشته آن‌ها ريشه دارد. اين احساس که کشور آن‌ها تضعيف شده است، اينکه ايالات متحده يا غرب در اولين دموکراسي آن‌ها کارشکني کرده‌اند و سپس از شاه حمايت کرده‌اند و سپس از عراق و صدام در طول آن جنگ خشونت‌بار، پشتيباني کرده‌اند
.»
اوباما با بيان اينکه به تيم مذاکره‌کننده آمريکا توصيه کرده ديدگاه‌هاي ناشي از سوابق تاريخي را از ديدگاه‌هاي برآمده از ايدئولوژي جدا کنند، ابراز اميدواري کرد که توافق هسته‌اي با ايران به تغيير رويکرد از داخل ايران منجر شود
.
بر واردات کالاهاي با کاربري دوگانه نظارت کامل خواهيم داشت/آژانس مي‌تواند از هرکجا خواست بازديد کند
اوباما در ادامه به سوالاتي در مورد جزئيات تفاهم صورت‌گرفته با ايران پاسخ داد. وي در پاسخ به اين سوال که آيا اگر آژانس بين‌المللي انرژي اتمي احساس کند خارج از سايت‌هاي اعلام‌شده، برنامه هسته‌اي در جريان است، مثلا در يک منطقه نظامي، آيا مي‌تواند بر بازديد از آن پافشاري کند، گفت: «در وهله اول، آنچه که ما توافق کرديم، اين است که ما قادر خواهيم بود که تمام آنچه را که در طول چرخه هسته‌اي رخ مي‌دهد، از معدن اورانيوم گرفته تا تأسيسات نهايي، فرض کنيد نطنز، مورد بازرسي و راستي‌آزمايي قرار دهيم
.»
وي افزود
: «اين بدان معني است که قرار نيست ما چند نفر را در دو، سه يا پنج نقطه مستقر کنيم. در واقع ما قادر خواهيم بود که ببينيم آن‌ها در کل مجموعه چه مي‌کنند و در واقع اگر آن‌ها خواستند براي ساخت يک سلاح هسته‌اي برنامه‌اي مخفي کليد بزنند، آن وقت بايد يک چرخه تأمين کاملا مجزا ايجاد کنند. اين نکته اول است
.»
اوباما ادامه داد: «نکته شماره دو هم اينکه ما يک کميته تدارکات (اکتساب و خريد کالا) ايجاد مي‌کنيم که آنچه را که آن‌ها وارد مي‌کنند، آنچه که داخل آورده و ادعا مي‌کنند که کاربري دوگانه دارد، بررسي کرده و مشخص مي‌کند که آيا آن چيز براي يک برنامه هسته‌اي صلح‌آميز مناسب است يا يک برنامه تسليحاتي. و شماره سه هم اينکه آنچه قرار است انجام دهيم، اين است که مکانيزمي ايجاد کنيم که، بله، بازرسان آژانس بتوانند هرجايي بروند
.»
او در پاسخ به اين سوال که واقعا «هرکجايي در ايران؟»، گفت: «(هرجايي) که به آن مظنونين هستيم. روشن است که بايد (از ايران) درخواست شود. ايران مي‌تواند مخالفت کند، اما آنچه که انجام داده‌ايم، اين بوده که تلاش کنيم مکانيزيمي طراحي کنيم که هر وقت اين مخالفت‌ها شنيده شد، اين وتوي نهايي از سوي ايران نباشد، بلکه نوعي مکانيزم بين‌المللي شکل بگيرد که يک ارزيابي منصفانه انجام بدهد و ببيند که آيا بايد بازرسي‌اي صورت گيرد يا نه. اگر آن‌ها اعلام کردند که بايد (بازرسي) صورت گيرد، آن وقت مسئله حل شود، نه اينکه ايران بگويد "نه، نمي‌توانيد به اينجا بيائيد
".»
وي افزود: «بنابراين، در مجموع، آنچه شاهديم اين است که تنها پروتکل الحاقي‌اي که آژانس بر کشورهايي که مظنون به داشتن سابقه مشکل‌دار در برنامه هسته‌اي هستند اعمال کرده‌اند، نيست، بلکه از آن هم فراتر رفته‌ايم و ايران تحت نوعي مکانيزم بازرسي و راستي‌آزمايي خواهد بود که پيش از اين هرگز اجرا نشده است
.»
تحريم‌هاي سازمان ملل تعليق شده و در صورت نقض توافق بازمي‌گردند
رئيس‌جمهور آمريکا در خصوص نحوه برداشته شدن تحريم‌هاي ايران پس از توافق هسته‌اي گفت: «هنوز جزئياتي باقي مانده که بايد روي آن‌ها کار شود. اما فکر مي‌کنم که چارچوب کلي از ايران مي‌خواهد تا گام‌هايي که لازم است در خصوص تأسيسات غني‌سازي فردو، سانتريفيوژها و غيره بردارد. آن وقت، تحريم‌هاي سازمان ملل تعليق مي‌شوند. البته تحريم‌هاي مربوط به اشاعه، تحريم‌هاي مربوط به موشک‌هاي بالستيک، مجموعه‌اي از تحريم‌هاست که پابرجا مي‌مانند
.»
وي افزود: «آن زمان، ما اين حق را براي خود محفوظ مي‌داريم که اگر نقض توافق صورت گرفت، آن تحريم‌ها را فورا بازگردانيم. اما اگر اينطور نشد (نقض توافق رخ نداد)، ايران قادر خواهد بود از زير بار تحريم‌ها، به جز مربوط به موضوعات اشاعه و موشک‌هاي بالستيک که به جاي خود مي‌مانند، خارج شود، البته با در نظر داشتن اين که در صورت نقض (توافق)، نظارت دائمي موجب واکنش خواهد شد
.»
پس از توافق هسته‌اي، براي توقف فعاليت‌هاي ايران در منطقه تلاش خواهيم کرد
رئيس‌جمهور آمريکا در مورد تحريم‌هايي که با ادعاي نقض حقوق بشر و حمايت از تروريسم عليه ايران وضع شده، گفت: «تحريم‌هايي وجود دارد که همچنان پابرجا خواهند بود، چراکه مربوط به برنامه هسته‌اي ايران نيستند. فکر مي‌کنم اين اصل مطلبي است که دائما به صراحت اعلام کرده‌ايم. اگر بتوانيم توافق هسته‌اي را نهايي کنيم، و اگر ايران به آن پايبند بماند، بخش بزرگي از کار را انجام داده‌ايم، اما اين مسائل ما با ايران را تمام نکرده و ما همچنان به همراه متحدان و دوستانمان به شدت براي کاهش، و اميدوارم توقف، فعاليت‌هاي بي‌ثبات‌کننده‌اي که ايران در منطقه درگير آن‌هاست و حمايت از سازمان‌هاي تروريستي، تلاش خواهيم کرد
.»
وي افزود: «اين شايد وقت بگيرد، اما عقيده ما و عقيده من اين است که اگر مسئله هسته‌اي تمام شود، آنوقت ما در موضع قدرتمندتري براي اين کار خواهيم بود. اگر بتوانيم اين کار را بکنيم، ممکن است که ايران تحت تأثير کاهش تحريم‌ها، بيشتر بر اقتصاد و مردم خود متمرکز شود. سپس سرمايه‌گذاري آغاز شده و کشور شروع به باز شدن مي‌کند
.»
اوباما سپس بار ديگر با فرقه‌‌اي و مذهبي جلوه دادن درگيري‌ها در منطقه گفت: «اگر در ارتقا حس امنيت و افزايش همکاري‌هاي دفاعي ميان خودمان و کشورهاي سني خوب عمل کنيم، اگر با قطعيت بيشتر به اسرائيليها اعلام کنيم که نه فقط با ظرفيت خود، که با ظرفيت ما مورد حمايت هستند، آن وقت ممکن است شاهد باشيم که موازنه‌اي در منطقه شکل بگيرد که سني و شيعه، عربستان و ايران بگويند که "شايد بتوانيم تنش‌ها را کاهش داده و بر افراط‌گراهايي چوان داعش تمرکز کنيم که اگر بتوانند کل منطقه را به آتش مي‌کشند
".»
وي در پايان در خصوص توافق هسته‌اي بار ديگر، گفت: «ما تعامل مي‌کنيم، اما همه ظرفيت‌هاي خود را هم حفظ مي‌کنيم. من بسيار به صراحت گفته‌ام که ايران در برابر ديدگان من به سلاح هسته‌اي دست پيدا نمي‌کند و فکر مي‌کنم که آن‌ها بايد درک کنند که ما واقعا به آنچه مي‌گوئيم عمل مي‌کنيم. اما مي‌گويم اميدوارم که بتوانيم اين ترتيب ديپلماتيک را به سرانجام برسانيم و اين موجب آغاز دوره جديدي در روابط ايالات متحده و ايران شود، و به همين ترتيب در طول زمان عصري جديد در روابط ايران و همسايگانش
.»
انتهاي پيام/ف